ජපානයේ අවමංගල චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර (Japanese Funeral Etiquette)

 

Japanese Funeral Etiquette

ජපානයේ අවමංගල චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර

おつや　‐Wake Ceremony

මෙම උත්සවය බටහිර රටවල් වල පිබිදීමේ උත්සවයට සමාන වන අතර මෙහිදී පවුලේ සියලු දෙනාම ඥාතීන් සහ ලගම හිත මිතුරන් එකතු වී අවසන් ගෞරව දැක්වීම සිද්ධ කරයි. මෙම උත්සවයේදී වියෝ වූ අයගේ සියලුම දෙනා එක්වී ම දේහය තිබෙන ස්ථානයේ යම් කාලයක් ගත කිරීම සිදුකරයි. බොහෝ විට, බෞද්ධ පූජකයෙකු විසින් සූත්‍රය නම් වූ දේ සජ්ඣායනා කරන අතර, පවුලේ ඥාතීන් සහ ඥාතීන් මියගිය පුද්ගලයාගේ දේහය ඉදිරිපිට සුවඳ දුම් බඳුනකට සුවඳ දුම් පූජා කරනු ඇත. “පිබිදීම” ජපන් භාෂාවෙන් お通夜 (otsuya) ලෙස හඳුන්වන අතර එය "එක රැයකින්" ලෙසද පරිවර්තනය කළ හැක. මුලදී, එක රැයකින් Otsuya පවත්වනු ලබන්නේ ශෝකවන්නන් එක් අවසාන රාත්‍රියක් එකට මිය ගිය අය සමඟ සිටිය නමුත් වර්තමානයේ එය පවතින්නේ පැය කිහිපයක් පමණි. Otsuya අතරතුර, වැලපෙන්නන් මියගිය පුද්ගලයාට සුවඳ දුම් Senkou (せんこう) සහ මල් පූජා කරන අතර, බෞද්ධ සිරිත් විරිත්වලට අනුව සාමාන්‍යයෙන් මියගිය අය සමඟ ගන්නා  අවසන් ආහාර ලෙස　 නිර්මාංශ ආහාර　සහ මත්පැන් ලබා ගනී.　සමහර විට, භික්ෂුව විසින් සිදු කරනු ලබන Dokyou (どきょう) නම් සූත්‍ර සජ්ඣායනාවක් ඇත. සුවඳ ද්‍රව්‍ය දැල්වීම Shoukou (しょうこう) ලෙස හැඳින්වේ.

おそうしき (こくべつしき) - Funeral Ceremony

ඔසොෂිකි යනු සැබෑ ජපන් අවමංගල්‍ය සේවාව වන අතර උත්සව කිහිපයක් අඩංගු වේ. එය Otsuya ට දිනකට පසු Sougi හෝ Soshiki සමඟ ආරම්භ වේ, එය අවමංගල්‍ය උත්සවයයි. එය Otsuya හා සමාන ක්‍රියා පටිපාටියක් අනුගමනය කරයි, පූජකයෙකු දේහය අසල සුවද දුම් දල්වමින් සූත්‍ර ගායනා කරයි. Sougi පසු, Kokubetsushiki නොහොත් අනුස්මරණ උත්සවයක් ඇත. එහිදී වියෝ වූ අයගේ මිතුරන් සහ හිතමිතුරන් මියගිය අයට ගෞරව කරන අතර පවුලේ අයට ශෝකය ප්‍රකාශ කරයි. අන්තිමට ආදාහන උත්සවය තිබේ.

ආදාහන ක්‍රියාවලියේදී ශරීරය අළු සහ කුඩා අස්ථි මිශ්‍රණයක් බවට පත් කරයි.දේහය ආදාහනය කිරීමෙන් පසු පවුලේ අය චොප්ස්ටික්ස් භාවිතා කර අළුවලින් ඇටකටු ඉවත් කර (こつあげ)සුසාන බඳුනක තබා පසුව පවුලේ සොහොන තුළ තැන්පත් කරනු ලැබේ. අස්ථි සහ අළු ගැනීම සඳහා විශේෂ චොප්ස්ටික්ස් තෝරා ගනු ලැබේ.　චොප්ස්ටික්ස් සාමාන්‍යයෙන් නොගැලපෙන යුගල වලින් සමන්විත වේ. එනම් විවිධ වර්ගයේ දැව  දෙකකින් සාදන ලද දෙකකි. මෙයින් සංකේතවත් කරන්නේ මළවුන්ගේ ලෝකය සහ ජීවමාන ලෝකය අතර වෙන්වීමයි. සමහර ඇටකටු තෝරා ගැනීම වාසනාව, ශක්තිය, ප්රඥාව හෝ සුවය එකතු කිරීමක් ලෙස දැකිය හැකිය. මෙම පිළිවෙත සමීප පවුලේ සාමාජිකයන් සඳහා පමණක් වෙන් කර ඇත. ජපන් පවුල් විසින් ආදාහනය කරන ලද දේහයන් අළු බඳුන් කිහිපයකට බෙදීම සාමාන්‍ය දෙයකි, එමඟින් පවුලේ සාමාජිකයින්ට ඔවුන්ගේම පෞද්ගලික සිද්ධස්ථාන නිවසේ පිහිටුවා ගැනීමට ඉඩ සලසයි.

おつや සදහා අදින ඇදුම් පැළදුම් 

Otsuya සඳහා සහභාගිවන්නන්ට ශෝක ඇඳුම් ඇඳීමට අවශ්‍ය නොවේ. Otsuya ආරම්භ වන්නේ සාමාන්‍යයෙන් සවස් වන නිසා, රැකියාවෙන් පසු මිනිසුන් පැමිණිය හැකිය. එබැවින් සාමාන්‍ය ඇඳුම් ඇදීම  කිසිදු ගැටළුවක් නොමැත.  කෙසේ වෙතත්, දීප්තිමත් ඇඳුම් වලින් වළකින්න. හැකි නම්, කළු හෝ අළු වැනි යටපත් වූ වර්ණ අඳින්න. ජපන් ශෝක ඇඳුම් (කිමෝනෝ) වැන්දඹුව හෝ මියගිය පුද්ගලයාට සමීප වෙනත් ඥාතීන් විසින් පැළඳ සිටින අතර සහභාගිවන්නන් විසින් පැළඳිය යුතු නොවේ. සිසුන් ඔවුන්ගේ පාසල් නිල ඇඳුම අඳිති. හිස් පාදවලට (පාවහන් රහිතව) අවසර නැත, එබැවින් මේස් (කළු, සුදු හෝ නිල් නිල්) පැළදීමට අමතක නොකරන්න.

おそうしきසදහා අදින ඇදුම් පැළදුම්

කළු යනු ජපානයේ ශෝකයේ වර්ණයයි. මෑත වසරවලදී තද නිල් සහ තද අළු වඩාත් පිළිගත හැකි වුවද, කළු වර්ණය තවමත් අනෙකුත් සියලුම වර්ණවලට වඩා වැඩි තැනක් ගනී.  සුදුසු ඇඳුමකින් තොරව ඔබ කිසි විටෙකත් ජපන් අවමංගල්‍යයකට සහභාගී නොවිය යුතුය. එසේ කිරීම අගෞරව කිරීමක් ලෙස සැලකේ.

පිරිමින් සඳහා:

- සරල, ගතානුගතික කළු ඇඳුම, සරල සුදු කමිසය, මැට් කළු ටයි පටිය, සරල කළු සපත්තු (දිලිසෙන ගාංචු නැත), සහ ස්වර්ණාභරණ නැත (මංගල මුදු පමණක් පිළිගනු ලැබේ)

- කළු ටයි පටියක් සොයා ගැනීම උපක්‍රමශීලී වන අතර, නමුත් එය සාමාන්‍යයෙන් වෙළද සංකීර්ණ වල, සුපිරි වෙළඳසැල් සහ යෙන් 100 සාප්පු සහ දුම්රිය ස්ථාන කඩ සාප්පු වල පවා තිබේ.

කාන්තාවන් සඳහා:

- කළු ගතානුගතික ඇඳුමක්. සරල ලෙසින්, රටා සහිත රෙදි, ලේස් හෝ ෆ්‍රිල්ස් නොමැති අර්ථය; මැට් යන්නෙහි තේරුම දිලිසෙන හෝ දිලිසෙන කිසිවක් නැත; සහ ගතානුගතික අර්ථයෙන් ඇඳුම දණහිස් ආවරණය කළ යුතුය, not be form-fitting, අතර ඉහළ කපන ලද බෙල්ලක් තිබිය යුතුය.

- සම්පූර්ණයෙන්ම වසා දැමූ, පැතලි, කළු සපත්තු (දිලිසෙන පේටන්ට් සම් හෝ මෝස්තරය නොවේ)

- කළු පට , විනිවිද නොපෙනෙන, නයිලෝන් ස්ටෝකින්ස් භාවිතය.

- ස්වර්ණාභරණ නොමැත (සරල මුතු ඇටයක් සහ මංගල මුදු පිළිගනු ලැබේ)

- අවබෝදයෙන් යුතුව සිදු කල  සරල  වේශ නිරූපණය (විශේෂයෙන් ලිප්ස්ටික්, should be mute colour)

- හැකි තරම් කුඩා සුවඳ විලවුන් ප්‍රමාණයක් භාවිතය

- දිගු කෙස් ඇති කාන්තාවන් එය Bun එකක තබා ගත යුතු අතර, කෙටි හිසකෙස් ඇති අය hairspray සමඟ තබා ගත යුතුය.

- බෑග් සරල කළු විය යුතුය.

අවමංගල උත්සවය සදහා රැගෙන් යායුතු දේවල් 

（お）こうでん යනු මුදල් පිරිනැමීමකි. මෙම  ශෝක මුදල්  සාමාන්‍යයෙන් ජපන් අවමංගල්‍ය උත්සවවලදී අමුත්තන් විසින් වියෝ වූවන්ට ලබා දෙනු ලැබේ. මියගිය පුද්ගලයා සමඟ ඇති සම්බන්ධය, ශෝක වන්නාගේ සහ වියෝ වූ පවුලේ සමාජීය සහ මූල්‍ය තත්ත්වය මත පදනම්ව සාමාන්‍යයෙන් එම මුදල යෙන් 3,000 සිට 30,000 දක්වා වනු ඇත. නමුත් කිසිවිටෙකත් නව බිල්පත් භාවිතා නොකරන්න. එසේ කිරීමෙන් අදහස් වන්නේ ඔබ මරණය අපේක්ෂා කළ බවත්, ඒ අනුව අලුත් ඒවා ලබා ගැනීමට කාලය ඇති බවත්ය. එපමණක් නොව, නිසි ලියුම් කවරයක් （ごれいぜん／こうでんぶくろ）නොමැතිව මුදල් ඉදිරිපත් නොකරන්න.

ජපන් භාෂාවෙන් じゅず ලෙස හඳුන්වන බෞද්ධ යාඥා පබළු වැලක් ඔබ ළඟ තිබිය යුතුය. මෙය අනිවාර්ය දෙයක් නොවන බව ඇතැමුන් පැවසිය හැක. නමුත් ඔබට එය කල්තියා ලබා ගත හැකි නම්　එය වඩාත් සුදුසු වනු ඇත.

(おこうでん）

　　　　　　　　　　　　　　　（じゅず）

සමහර අය ලියුම් කවරයෙන් පිටත තම නම සහ මුදල් ප්‍රමාණය ලියා ඇති අතර, සමහරුන්ට අනුව මෙය හොඳ පුරුද්දක් නොවුනත්, ඇත්ත වශයෙන්ම මෙය කිරීම වඩා හොඳය. මන්ද, එමගින් වියෝ වූ පවුලට මුදල් ලබාදෙන්නන් කවුරුන්ද යන 

වග නිරීක්ෂණය කල හැකි නිසා. ඔබට කිසියම් හේතුවක් නිසා Otsuya හෝ Soushiki වෙත යාමට නොහැකි නම්, දුකට පත් පවුලට දන්වන්න. ඔබට තැපෑලෙන් Okoden යැවිය හැකිය. ශෝක මල් හෝ වෙනත් පූජා නුසුදුසු ලෙස සැලකිය හැකි අතර, අවමංගල්‍ය ආරාධනා පත්‍රයේ මෙය සඳහන් කළ හැක. ලිපි ද්‍රව්‍ය වෙළඳසැල්වල ඇත්ත වශයෙන්ම okoden ලියුම් කවර වර්ග බොහොමයක් තිබේ. ගබඩා ලිපිකරුගෙන් විමසන විට එය අවමංගල්‍යයක් සඳහා බව සඳහන් කිරීම වඩා හොඳය.

අවමගුලට පැමිණි පසු, ඔබ පවුලේ සාමාජිකයන් විසින් පිළිගනු ලැබේ. මෙම අවස්ථාවේදී ඔබේ okoden එක නොපෙනෙන බවට වග බලා ගන්න. ඔබේ මුදල් පිරිනැමීම කිසිවිටකත් විපතට පත් පවුලට කෙලින්ම ලබා නොදෙන්න. ඔබේ ගෞරව දැක්වීමෙන් පසු, කරුණාකර උත්සවයේ ඉතිරි කාලය පුරාම ඔවුන් සමඟ කතා කිරීමෙන් වළකින්න.

පහත දැක්වෙන්නේ ජපන් අවමංගල්‍යයක හෝ Ostuya හිදී  ශෝකය ප්‍රකාශ කිරීම සඳහා වන සාමාන්‍ය වාක්‍ය ඛණ්ඩ වේ:

• Goshuushou-sama desu　ごしゅうしょうさまです (ඔබ දරුණු ලෙස ශෝක විය යුතුය): පුද්ගලයා සමඟ ඔබේ සම්බන්ධතාවය කුමක් වුවත් මෙය භාවිතා කළ හැක.
•  O-kuyami moushiagemasu　おくやみもうしあげます (මම මගේ ශෝකය ප්‍රකාශ කරමි): මෙය ලිඛිතව ද භාවිතා කළ හැක.

ඔබ පවුලට ආචාර කළ පසු පිළිගැනීමේ ප්‍රදේශයේ සිටින කෙනෙක් ඔබේ නම රෙජිස්ට්‍රියක ලියන්නැයි අසයි.　මෙම අවස්ථාවේදී ඔබ ඔබේ okoden එක සාමාන්‍යයෙන් වර්ග කර ඇති සුදුසු තැටියේ තබන්න.　එවිට ඔබව කාමරය　තුලට  සහ ඔබේ ආසනයට ගෙන යනු ඇත.　පවුලේ සමීපතමයන් සදහා ඉදිරිපස ආසන්නතම ආසන වෙන් කර ඇත.　සියල්ලෝම වාඩි වූ පසු බෞද්ධ පූජකයා තම පිරිත් ගායනය ආරම්භ කරයි.　Otsuya සහ අවමංගල්‍යයේ චාරිත්‍ර බොහෝමයක් සමාන බව මතක තබා ගන්න. ඔබ කුමක් කළ යුතු දැයි නොදන්නේ නම්, ඔබ අවට සිටින අය අනුගමනය කරන්න. නැතහොත් සමීප සගයන් සහ මිතුරන්ගෙන් විමසන්න.

අවමගුලකදී  භාවිත කරන සුවඳ දුම් වර්ග දෙකක් තිබේ.

• Makkouまっこう (දුම් කුඩු) 
• Senkouせんこう(හඳුන් කූරු)

How to Use まっこう

ඔබේ දකුණු අතේ පළමු ඇඟිලි තුන  භාවිතා කරමින්, කුඩු සුවඳ දුම් ස්වල්පයක් ගන්න. සුවද කුඩු දාහකයට ඉසීමට පෙර ඔලුව මදක් පහත කොට සුවද කුඩු  තම නළල වෙතට ගත යුතුය. මෙය 1-3 වතාවක් නැවත නැවත කරන්න. මෙම ක්රියාවලිය සඳහා වාර ගණන ආගමික නිකාය මත රඳා පවතී.

How to Use せんこう

ඔබේ දකුණු අතින් සුවඳ දුම් රැගෙන ඉටිපන්දමකින් එය දල්වන්න.　ආගමික නිකාය අනුව සුවද කූරුගණන 1-3 විය හැකිය.　ඔබේ වම් අත භාවිතා කර ගින්න නිවා දමන්න, කිසි විටෙකත් එය කටින් නිවා නොදැමීමට ඉතා ප්‍රවේශම් වන්න.　 ඉන්පසුව එය හඳුන්කූරු දාහකයේ තබන්න.　නැවතත්, ආගමික නිකාය මත පදනම්ව, සුවඳ දුම් දමනු ඇත．ඔබේ සුවද කූරු අන් අයගෙන් තරමක් ඈත් කර පසුපස කොටස දෙසට තබන්න. එසේ කිරීමෙන් දුම එකට එකතුවීම  වැලැක්වීම සහ ඔබ පසුපස පැමිණෙන සහභාගිවන්නන්ට ඔවුන්ගේ සුවඳ දුම් තැබීමට ප්‍රමාණවත් ඉඩක් ලැබෙනු ඇත. නැවතත්, කුමක් කළ යුතු දැයි ඔබට විශ්වාස නැත්නම්, ඔබ වටා සිටින අය අනුගමනය කරන්න.

අවමංගල උත්සවයෙන් පසු 

උත්සවය අවසානයේ අමුත්තන් පිටත්ව යන විට ඔකෝඩන් සදහා ආපසු  දීමක් ලෙස ආපසු තුවා හෝ වෙනත් තෑගි ලබා දෙනු ඇත. අවසාන ආදාහනය සදහා බොහෝ අවස්ථාවලදී ඥාතීන් සහ අනෙකුත් සමීප ඥාතීන් විසින් පමණක් සහභාගී වේ. ජපානයේ ඈත අතීතයේ සිටම මරණය සහ ව්‍යාධිය අපිරිසිදු දේවල් ලෙස හැදින්වුණු අතර මේවා පිරිසිදු කිරීමට ලුණු වලට හැකි බව විශ්වාස කෙරේ, එබැවින් 'මොරිෂියෝ (ගොඩගැසූ ලුණු) තම නිවෙස්වලට ඇතුල් වන ස්ථානයේ තබන අතර එමගින් අපිරිසිදුකම ඔවුන්ගේ නිවෙස්වලට ඇතුළු වීම වැළැක්වීමට බලාපොරොත්තු වේ. අවමගුල් උත්සවයෙන් පසු අමුත්තන්ට පිරිසිදු ලුණු ලබා දේ. මක්නිසාද යත්, ලුණු මගින් ශරීරයෙන් අපිරිසිදුකම සහ මරණය කරා යන අපිරිසිදුකම පිරිසිදු කිරීමේ බලපෑමක් ඇති බව විශ්වාස කරන බැවිනි. මුලදී, මරණය අපිරිසිදුකමක් යන අදහස මත පදනම්ව, පුරාණ ජපන් ෂින්ටෝ සම්ප්‍රදායේ අපිරිසිදුකම ඉවත් කිරීම සඳහා පවිත්‍ර කිරීම සිදු කරන ලදී. නිවසට ඇතුළු වීමට පෙර අවමංගල්‍ය උත්සවයකින් ආපසු නිවසට පැමිණෙන විට පිරිසිදු ලුණු ශරීරය මත ඉසිනු ලැබේ. ඔබ වෙනත් ස්ථානයක නතර වී සිටියහොත් හෝ අවමංගල්‍යයෙන් පසු වහාම නිවසට නොයන්නේ නම්, ඔබ අවමංගල්‍ය ශාලාවෙන් පිට වූ වහාම පිරිසිදු ලුණු භාවිතා කළ හැකිය. සාමාන්‍යයෙන්, ලුණු භාවිතා කිරීමේ නිවැරදි ක්‍රමය වන්නේ පිළිවෙලට පපුවේ, පිටේ සහ පාදවල ඉසීමයි. මෙම අනුපිළිවෙල රුධිරය ගලා යන අනුපිළිවෙලට සමාන වන අතර, රුධිරය සංසරණය වන විට අශුද්ධාත්මයන් ශරීරයට ගලා ඒම වැළැක්වීම සඳහා අදහස් කෙරේ. පිරිසිදු කිරීමේ ලුණු ඉසීමෙන් පසු, ඔබේ දෑතින් ඔබේ ඇඳුම්වල ඉතිරිව ඇති ලුණු ඉවත් කරන්න. මේ ආකාරයෙන්, ඔබට ඔබේ ශරීරය නරක ආත්ම ඉවත් කළ හැකිය. අවසාන වශයෙන්, බිම වැටී ඇති ලුණු පාගන්න. මෙසේ කිරීමෙන් අශුද්ධාත්මය සම්පූර්ණයෙන් කපා දැමිය හැකි බව පැවසේ. 2010 JCA සංඛ්‍යාලේඛනවලට අනුව, ජපන් අවමංගල්‍යයක සාමාන්‍ය මිල යෙන්  මිලියන 2 කි.

සැකසුම:නිම්නා වල්පල                                                                         nimna1998hansi@gmail.com